'ਰੈਫਰਮੇਸ਼ਨ' ਤੇ ਹੈਨਰੀ ਦੇ ਵਿਆਹ - ਜਤਿੰਦਰ ਔਲ਼ਖ

 'ਰੈਫਰਮੇਸ਼ਨ' ਤੇ ਹੈਨਰੀ ਦੇ ਵਿਆਹ

'ਰੈਫਰਮੇਸ਼ਨ' ਈਸਾਈਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਸੀ ਜੋ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਇਕ ਪਾਦਰੀ ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ ਨੇ ੧੫੧੭ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਜਿਆਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਦੱਸਣਾ  ਵਾਜਹਿ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਤੇ ਪਾਦਰੀਆਂ ਦੇ ਆਚਰਣ ਵਿੱਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨੇਰੀ ਵਾਂਗ ਚੱਲਿਆ ਅੰਦੋਲਨ ਸੀ। ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਧਰਮ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਦਰਅਸਲ ਇੱਸ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਸਨ।ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਲੋਕ ਬਿਗਾਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਪੋਪ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਹੁੰਦੇ ਸਨ।ਪਾਦਰੀਆਂ ਨੇ ਫੈਸਲੇ ਸੁਣਾਉਣ ਵੇਲੇ ਅਮੀਰ  ਜਿੰਮੀਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਤੋਹਫੇ ਜ਼ਮੀਨਾ ਆਦਿ ਲੈ ਕੇ ਫੈਸਲੇ ਸੁਣਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਈਸਈਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਇਹ ਅੰਦੋਲਨ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸਾਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ।ਪਰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲ਼ ਗਈ। ਇੱਸ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈਨਰੀ ਅੱਠਵੇਂ ਦੇ ਵਿਆਹਾਂ ਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਜਾਨਣਾਂ ਦਿਲਚਸਪ ਰਹੇਗਾ ਕਿ ਹੈਨਰੀ ਅੱਠਵੇਂ ਦੇ ਵਿਆਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਧਰਮ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।
ਹੈਨਰੀ ਅੱਠਵਾਂ ਜਿੰਨਾ ਸੁਲਝਿਆ ਹੋਇਆ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਵਾਲ਼ਾ ਸੀ।ਉਸਦਾ ਵਜੀਰ ਵੁਲਜੇ ਉਨਾਂ ਹੀ ਵਧੀਆ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਤੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਵਫਾਦਾਰ ਸੀ।ਹੈਨਰੀ ਅੱਠਵਾਂ  ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅੱਤ ਦਰਜੇ ਦਾ ਮਤਲਬੀ ਤੇ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਤੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਭੂਤ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਵਿਰੁੱਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਅਤਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਪਾਤਰ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਂ ਬਖਸ਼ਦਾ।
ਹੈਨਰੀ ਅੱਠਵੇਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਆਰਥਰ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਪਤਨੀ ਕੈਥਰੀਨ ਅਰਾਗਾਨ ਨਾਲ਼ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਪਰ ਕਿਸਮਤਵੱਸ ਸਿਵਾਏ ਇੱਕ ਲੜਕੀ 'ਮੇਰੀ' ਦੇ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਸੰਤਾਨ ਨਾ ਹੋਈ।ਪਰ ਹੈਨਰੀ ਉਸਤੋਂ ਰਾਜਗੱਦੀ ਦਾ ਵਾਰਿਸ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਘਰ ਕਰ ਗਈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਧਵਾ ਭਰਜਾਈ ਨਾਲ਼ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਕੇ ਕੋਈ ਪਾਪ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿੱਸ ਕਾਰਨ ਉਸਦੇ ਕੋਈ ਪੁੱਤਰ ਨਹੀਂ। ਹੈਨਰੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸਹੇਲੀ 'ਐਨ ਬੋਲੀਨ' ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰਤਲਾਕ ਦੇ 'ਐਨ ਬੋਲੀਨ' ਨਾਲ਼ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣਾ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
ਪਰ ਈਸਾਈ ਧਰਮ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਰੋਮ ਸਥਿੱਤ ਪੋਪ ਤੋਂ ਉਚੇਚੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣੀ ਪੈਣੀ ਸੀ। ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਪੋਪ ਦੀ 'ਦੈਵੀ' ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਰਜੀ ਪਾ ਦਿੱਤੀ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਿੱਥੇ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ਼ ਤਲਾਕ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਉਡੀਕਣ ਲੱਗਾ ਉਥੇ ਕੈਥਰੀਨ ਅਰਾਗਾਨ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹੱਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨੁੱਕਰੇ ਉਦਾਸ ਬੈਠੀ ਇੱਕ ਝੂਠੀ ਜਿਹੀ ਆਸ ਦਾ ਪੱਲਾ ਅਜੇ ਵੀ ਨਹੀ ਸੀ ਛੱਡ ਰਹੀ ਕਿ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਪ੍ਰਤੀ ਰਹਿਮ ਜਾਗੇਗਾ। ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਪੋਪ ਹੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਤਲਾਕ ਦੀ ਅਰਜੀ ਨਾਮਨਜੂਰ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਸਮਝਾ-ਬੁਝਾ ਦਏ।
ਪੋਪ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣ ਗਈ। ਪੋਪ ਨੇ ਤਲਾਕ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਲਟਕਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਨਾ ਤਾਂ ਪੋਪ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਨਰਾਜ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਧਰ ਸਪੇਨ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਚਾਰਲਸ  ਕੈਥਰੀਨ ਦਾ ਭਣੇਵਾਂ ਸੀ। ਕੈਥਰੀਨ ਸਪੇਨ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਧੀ ਸੀ ਜਿੱਸਦੀ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਉਸਦਾ ਦੋਹਤਾ ਚਾਰਲਸ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਚਾਰਲਸ ਕੈਥਰੀਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਦਾ ਲੜਕਾ ਸੀ। ਸਪੇਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੀ। ਅਤੇ ਪੋਪ ਨੂੰ ਸਪੇਨ ਤੋਂ ਰਜਨੀਤਕ ਛਤਰ-ਛਾਇਆ ਮਿਲ਼ਦੀ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਪੋਪ ਹੈਨਰੀ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੀ ਮਨਜੂਰੀ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ਤਾਂ  ਕੈਥਰੀਨ ਦਾ ਭਣੇਵਾਂ ਸਪੇਨ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਚਾਰਲਸ ਦੂਜਾ ਨਰਾਜ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਸੀ। ਅਤੇ ਪੋਪ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਚਾਰਲਸ ਨੂੰ ਨਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਨਾ ਚਹੁੰਦਾ। ਦੋਚਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਪੋਪ ਨੇ ਮਾਮਲਾ ਲਮਕਾਉਣਾ ਹੀ ਠੀਕ ਸਮਝਿਆ।
 ਉਧਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਪੋਪ ਵੱਲੋਂ ਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਦੇਰੀ ਤੋਂ ਅੱਕ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਜੀਰ ਵੁਲਜੇ ਨੂੰ ਪੋਪ ਕੋਲ਼ ਭੇਜਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਪੋਪ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੀ ਅਰਜੀ ਮਨਜੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਰ ਪੋਪ ਨੇ ਹੋਰ ਦੇਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ਼ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਵੁਲਜੇ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਕਾਰਡੀਨਲ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ।ਅਜੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਣਾਂ ਸੀ ਕਿ ਪੋਪ ਨੇ ਮੁੜ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਲੈ ਲਿਆ ਪੋਪ ਦਾ ਮਕਸਦ ਦੇਰੀ ਕਰਨਾ ਤੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਲਟਕਾਉਣਾ ਹੀ ਸੀ ।ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਪੋਪ ਵੱਲੋ ਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਦੇਰੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਜੀਰ ਵੁਲਜੇ ਨੂੰ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੂੰ ਪੋਪ ਨਾਲ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ ।ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਵੁਲਜੇ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਤੋ ਹਟਾ ਕੇ ਉੱਸਤੇ ਦੇਸ਼ ਧਰੋਹ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾ ਦਿੱਤਾ । ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦੋ ਵੁਲਜੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਸਫਾਈ ਦੇਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ  ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਵੁਲਜੇ ਨੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਜੇ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਈ ਬਗਾਵਤਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਇਆ ਤੇਅਮੀਰਾਂ ਤੋਂ ਜਬਰੀ ਧਨ ਉਗਰਾਹ ਕੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਖਜਾਨਾ ਭਰਿਆ। ਆਖਰੀ ਵੇਲੇ ਵੁਲਜੇ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਸਨ " ਜੇ ਕਿਤੇ ਮੈਂ ਏਨੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਪ੍ਰਮਾਤਮਤਾ ਨਾਲ਼ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਜਿੰਨੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨਾਲ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਏਦਾਂ ਨਾ ਕਰਦਾ"। ਅੰਤ ਹਾਰ ਕੇ ਤਲਾਕ ਨਾ ਮਿਲ਼ਨ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੈਨਰੀ ਜੋ ਕਦੇ ਕੱਟੜ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸੀ ਨੇ ਪੋਪ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਦੇ 'ਚਰਚ ਆਫ ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ' ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦਾ ਸਰਵੋਤਮ ਚਰਚ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਪਾਦਰੀਆਂ ਤੇ ਚਰਚਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਇਟਲੀ ਸਥਿਤ ਪੋਪ ਨਾਲ਼ੋ ਟੁੱਟ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਚਰਚ ਆਫ ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ ਨਾਲ਼ ਜੁੜ ਗਿਆ।
ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਚਰਚ ਆਫ ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ ਤੋਂ ਆਗਿਆ ਲੈ ਕੇ ਕੈਥਰੀਨ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।'ਕ੍ਰੈਨਮੈਨ' ਚਰਚ ਆਫ ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ  ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ। ਹੈਨਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਧੀ 'ਮੇਰੀ' ਗੱਦੀ ਤੇ ਬੈਠੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕ੍ਰੈਨਮੈਨ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਤਲਾਕ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।
ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਬਾਈਬਲ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਖਾਨਗਾਹਾਂ ਜੋ ਪੋਪ ਦੇ ਹਮਾਇਤੀ ਸਨ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਕੇ ਖਾਨਗਾਹਾਂ ਢਾਹ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇੱਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕਾਂ ਨੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਗਾਵਤ ਉਠ ਖੜੀ ਹੋਈ। ਪਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਦਬਾ ਦਿੱਤੀ। ਹੈਨਰੀ  ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਮੱਤ ਨਾਲ਼ ਕੋਈ ਹਮਦਰਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਤਲਾਕ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਕਾਰਨ ਉਸਨੇ ਕੈਥੋਲਿਕਾਂ ਦਾ ਤਕੜਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕੀਤਾ। ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਮੱਤ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ਼ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ।
(੧) ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਆਹ ਆਪਣੀ ਵਿਧਵਾ ਭਰਜਾਈ ਕੈਥੇਰਾਈਨ ਅਰਾਗਾਨ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ। ਕੈਥੇਰਾਈਨ ਸਪੇਨ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਹੈਨਰੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਆਰਥਰ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਸੀ ।
(੨) ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਐਨ ਬੋਲੀਨ ਕੈਥਰੀਨ ਦੀ ਸਹੇਲੀ ਸੀ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ ਜਿੱਸਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਲੜਕੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਪਰ ਹੈਨਰੀ ਲੜਕਾ ਚਹੁੰਦਾ ਸੀ ਉਸਨੇ ਐਨ ਬੋਲੀਨ ਤੇ ਬਦਕਾਰੀ ਦਾ ਦੂਸ਼ਣ  ਲਾ ਕੇ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ {
(੩)ਹੈਨਰੀ  ਦਾ ਤੀਜਾ ਵਿਆਹ ਜੇਨ ਸੀਮਰ ਨਾਲ਼ ਹੋਇਆ। ਜਿੱਸਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ।ਜੋ ਐਡਵਰਡ ਛੇਵੇਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ਼ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣਿਆ। ਪਰ ਸੀਮੋਰ ਪਰਲੋਕ ਸਿਧਾਰ ਗਈ।
(੪) ਹੈਨਰੀ ਦਾ ਚੌਥਾ ਵਿਆਹ ਆਪਣੇ ਵਜੀਰ ਟਾਮਸ ਕ੍ਰਾਮਵੈੱਲ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਨਾਲ਼ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਇਹ ਖੂਬਸੂਰਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵੀ ਤਾਲਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਜੀਰ ਟਾਮਸ ਕ੍ਰਾਮਵੈੱਲ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜਾ ਦਿੱਤੀ।
(੫) ਹੈਨਰੀ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਵਿਆਹ ਕੈਥਰੀਨ ਹਾਰਵਰਡ ਨਾਲ਼ ਹੋਇਆ ਪਰ ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵੀ ਬੇਵਫਾਈ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜਾ ਦਿੱਤੀ।
(੬) ਹੈਨਰੀ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਵਿਆਹ 'ਪਾਰ' ਨਾਮ ਦੀ ਔਰਤ ਨਾਲ਼ ਹੋਇਆ । ਇਹ ਹੈਨਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਵੀ ਜਿਉਂਦੀ ਰਹੀ ਤੇ ਇਸਨੇ ਹੋਰ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।